Dobre oświetlenie hali produkcyjnej określane jest przede wszystkim przez jego funkcjonalność i zgodność z obowiązującymi przepisami oraz normami. Nic w tym dziwnego – przecież komfort i bezpieczeństwo pracy to absolutna podstawa. A co na to liczby i wymogi prawne?
Teoria – czy to nam się opłaci i jak się do tego zabrać?
Dobre oświetlenie hali produkcyjnej musi spełniać konkretne wymagania techniczne, które określają normy. Podlega ono ścisłym regulacjom prawnym. Mają one na celu zapewnienie właściwego komfortu pracy, ale także gwarantować jej bezpieczeństwo. Podstawową normą określającą standardy oświetleniowe w miejscach pracy jest norma PN-EN 12464-1. Celem tej normy jest zapewnienie odpowiednich warunków oświetleniowych, które wpływają na zdrowie, bezpieczeństwo oraz efektywność pracy. Zawiera ona szczegółowe wytyczne dotyczące minimalnego natężenia światła w różnych obszarach roboczych, wartości wskaźnika oddawania barw, a także ograniczeń dotyczących olśnienia. Norma ta uwzględnia także specyfikę różnych stanowisk pracy, od tych wymagających oświetlenia punktowego.
Ale po kolei…
Hale produkcyjne to obiekty bardzo wymagające pod kątem doboru oświetlenia. Różnorodność stanowisk pracy, czy wysokość budynku to nie jedyne wyzwania stojące przed dostawcą rozwiązań. W przypadku hal produkcyjnych parametrami, na które należy zwrócić szczególną uwagę są natężenie i barwa światła.
Oświetlenie hali produkcyjnej – jakie natężenie światła jest potrzebne?
W miejscu pracy natężenie światła powinno wynosić od 200 do 1500 luksów w zależności od tego, jaki rodzaj czynności się wykonuje i jak dużej precyzji on wymaga:
- prace montażowe średnie wymagać będą natężenia 300 luksów,
- prace montażowe dokładne (obróbka mechaniczna, szlifowanie) to konieczność oświetlenia pomieszczenia o natężeniu 500 luksów,
- prace montażowe precyzyjne, w tym malowanie – 750 luksów,
- mechanika precyzyjna (wyrób narzędzi i wzorników) to już 1000 luksów,
- jeśli produkcja skupiona jest na elektronice to wartość natężenia światła może sięgać 1500 luksów.
Jak widzimy hala produkcyjna wymaga znacznie mocniejszego i bardziej specjalistycznego oświetlenia niż pozostałe miejsca pracy. Dla porównania oświetlenie przestrzeni biurowych wymaga zazwyczaj wartości 300 luksów.
|
Rodzaj pracy / stanowiska |
Natężenie oświetlenia (lx) |
Minimalny wskaźnik CRI |
|
Prace montażowe niewymagające precyzji |
200 |
80 |
|
Spawanie |
300 |
80 |
|
Prace montażowe precyzyjne |
500 |
80 |
|
Prace montażowe bardzo precyzyjne |
750 |
80 |
|
Mechanika precyzyjna |
1000 |
80 |
|
Elektronika |
1500 |
80 |
Porada eksperta:
Zawsze sprawdzaj wytyczne w normach, a także bierz pod uwagę specyfikę konkretnych stanowisk pracy. Czasem lepiej zastosować więcej opraw o mniejszej mocy, co poprawi równomierność rozkładu światła.
Wskaźnik oddawania barw RA (CRI)
Wartość CRI (RA) mierzona jest w skali od 0 do 100 (im wyższa, tym światło bardziej zbliżone do światła słonecznego). W przypadku hal produkcyjnych powinna wynosić więcej niż 80.
- Współczynnik Ra (CRI) > 80 – Bardzo naturalne kolory.
- Współczynnik Ra (CRI) < 80 – Mało naturalne kolory, przebarwienia.
Współczynnik Ra (CRI) > 80
Bardzo naturalne kolory
Współczynnik Ra (CRI) < 80
Mało naturalne kolory, przebarwienia
Wpływ barwy światła na pracowników
Podczas doboru barwy światła instalacji oświetleniowej należy mieć na uwadze jej istotny wpływ na organizm człowieka. Kolor oświetlenia może pozytywnie oddziaływać na efektywność oraz samopoczucie.
- Ciepłe światło nie sprzyja skupieniu, lecz doskonale sprawdza się w miejscach wypoczynku.
- Zimna (chłodna) barwa oświetlenia (chłodniejsze od 4000K) zwiększa koncentrację pracowników.
- Neutralny kolor światła (ok. 4000K), podobnie jak barwa chłodna, pobudza organizm do efektywnego działania.
Jaka barwa światła na hali produkcyjnej będzie najlepsza?
Nie możemy odpowiedzieć jednoznacznie – wszystko zależy od potrzeb i charakterystyki stanowisk pracy.
- Dla oświetlenia ogólnego zalecaną temperaturą barwową jest temperatura neutralna (ok. 4000K).
- Dla oświetlenia stanowiskowego (przy stanowiskach wymagających dużej precyzji) najlepszy będzie zakres 4500K–5000K, dzięki czemu pracownicy osiągną lepszą koncentrację.
Dobór rozwiązań – równomierność i kąt padania światła
Wspomnieliśmy już o wymogach dotyczących natężenia światła, czyli jego ilości, które musi padać na daną powierzchnię zgodnie wcześniej wyznaczonymi z normami. Poza wymaganym natężeniem w hali produkcyjnej bardzo istotnym parametrem będzie równomierność oświetlenia.
Czasem najlepszym rozwiązaniem może okazać się zastosowanie oświetlenia o mniejszej mocy, ale w większej ilości. Właśnie dzięki temu otrzymamy efekt równomierności. Odpowiednio dobrany do stanowiska pracy powinien zostać także kąt padania światła. Jeżeli pracujemy w wysokim pomieszczeniu, wówczas należy zastosować oświetlenie, które daje wąski kąt. Nie sprawdzi się ono jednak przy niskich magazynach i halach, gdzie powstałyby obszary zacienione i niedoświetlone.
Wpływ wysokości hali na koszty montażu lamp
Wysokość hali produkcyjnej to czynnik, który bezpośrednio wpływa na koszt nowej instalacji oświetleniowej. Wysokość oraz typ dostępnego montażu (1-2 punktowy) to czynniki kluczowe zarówno dla kosztów inwestycji, jak i późniejszej eksploatacji. Jeżeli budynek jest wysoki, warto postawić na oprawy o węższym kącie świecenia (np. typu High Bay). Natomiast w niższych halach lepsze będą modele o szerszym kącie, żeby uniknąć zacienionych stref.
Jeśli projekt zakłada wykorzystanie obecnych punktów montażowych, z jednej strony może to zminimalizować koszty, ale z drugiej wymaga specjalistycznych opraw, których cena może przewyższyć zakładane oszczędności. W takiej sytuacji warto zawsze otwarcie komunikować to naszemu klientowi, ponieważ to on podejmuje finalną decyzję – niemniej jednak odpowiedzialność za efekt finalny i tak zawsze leży po stronie wykonawcy 🙂
Idealne oświetlenie LED do hali produkcyjnej w 2025 roku
Obiekty takie jak hale produkcyjne powinny stawiać na takie cechy oświetlenia jak trwałość, niezawodność i wysoka wytrzymałość. Jeżeli zależy nam na uzasadnieniu inwestycji ekonomicznie, warto wziąć pod uwagę stosunek ceny planowanych rozwiązań do kosztów eksploatacji. Ta ostatnia cecha charakteryzuje właśnie oświetlenie LED.
Lampy LED odznaczają się bardzo dużą żywotnością, a rozwiązania dedykowane halom produkcyjnym są szczególnie odporne na uszkodzenia i niekorzystne warunki środowiskowe. Standardowe lampy HPS czy halogenowe generują zdecydowanie więcej kosztów, są mniej wytrzymałe i zużywają więcej energii. Dodatkowo, oświetlenie LED w 2025 roku oferuje zaawansowane technologie, które jeszcze bardziej zwiększają ich atrakcyjność dla przemysłowych zastosowań.
Idealne oświetlenie LED do hali produkcyjnej w 2025 roku powinno nie tylko zapewniać wysoki poziom jasności i doskonałą jakość światła, ale również integrować się z systemami automatyki budynkowej. Inteligentne sterowanie oświetleniem pozwala na dynamiczne dostosowanie natężenia światła do aktualnych potrzeb produkcyjnych, co przekłada się na jeszcze większą oszczędność energii. Czujniki ruchu i zmierzchu mogą automatycznie regulować oświetlenie, minimalizując zużycie prądu w nieużywanych obszarach hali.
Kolejnym ważnym aspektem jest modularność i łatwość konserwacji systemów LED. W 2025 roku producenci oferują rozwiązania, które umożliwiają szybkie wymiany poszczególnych modułów bez konieczności wymiany całej instalacji, co znacznie obniża koszty utrzymania i minimalizuje przestoje w działalności produkcyjnej. Dodatkowo, nowoczesne lampy LED wyposażone są w funkcje monitorowania stanu technicznego, co pozwala na proaktywne zarządzanie konserwacją i przedłużenie żywotności całego systemu oświetleniowego.
Światło LED charakteryzuje się również lepszą jakością barwową, co jest istotne dla precyzyjnych procesów produkcyjnych wymagających dokładnego rozpoznawania kolorów i detali. Wysoki współczynnik oddawania barw (CRI) w lampach LED zapewnia lepszą widoczność, co może przekładać się na zwiększenie wydajności i zmniejszenie liczby błędów produkcyjnych.
W kontekście zrównoważonego rozwoju, oświetlenie LED jest bardziej ekologiczne, ponieważ zużywa mniej energii i generuje mniej odpadów dzięki dłuższej żywotności. Inwestycja w nowoczesne systemy LED wspiera cele firmy związane z odpowiedzialnością środowiskową, co może również pozytywnie wpłynąć na jej wizerunek na rynku.
Jakie lampy LED do oświetlenia hali przemysłowej sprawdzą się najlepiej?
Jeżeli chodzi o oprawy do hal produkcyjnych, to musimy na pierwszym miejscu postawić bezpieczeństwo. W halach produkcyjnych panują często skrajnie różne warunki pracy (wysokie zapylenie, wysokie lub bardzo niskie temperatury, duża wilgotność).
Te lampy często spotykane są w halach magazynowych przy oświetleniu wąskich przestrzeni lub ciągów komunikacyjnych. Łączone w linie świetlne, oświetlają duże powierzchnie.
Są o okrągłe lampy z możliwością ustawienia dowolnego kąta padania światła. Lamp te są idealne do wysokich hal produkcyjnych i magazynów.
Są to lamy przeznaczone do pomieszczeń o trudnych warunkach (pył, kurz, wilgoć, skrajne temperatury)
Modernizacja oświetlenia a rozmieszczenie maszyn i stanowisk
Przy planowaniu modernizacji oświetlenia hali produkcyjnej kluczowe jest przeanalizowanie rozkładu maszyn i stanowisk pracy. Hala produkcyjna często nie jest jednolitą przestrzenią – bywa podzielona na linie montażowe, magazyny czy pojedyncze obszary z maszynami. Przestrzenie produkcyjne to nie jedna otwarta przestrzeń. Często występują tutaj długie linie produkcyjne albo pojedyncze stanowiska pracy i maszyny. W takich sytuacjach nie możemy traktować wymagań do tej przestrzeni jako całości.
Zawsze należy dokładnie przeanalizować projektowaną przestrzeń, zaznaczyć i opisać wszystkie stanowiska pracy. Następnie wszystkie informacje zamodelować w oprogramowaniu do projektowania oświetlenia (np. DIALux). Szczegółowy projekt i symulacje pomagają uniknąć błędów i dobrać najlepsze rozwiązania.
Modernizacja oświetlenia hali produkcyjnej z wykorzystaniem oświetlenia dziennego
Wymiana opraw tradycyjnych na nowoczesne oprawy LED (lub nawet oprawy LED starego typu na nowoczesne oprawy LED) – to pierwszy krok do znaczących oszczędności energii instalacji oświetleniowej. Częstym błędem jest niedoszacowanie potencjału światła dziennego.
W nowych systemach istnieje możliwość aktywnego zarządzania oświetleniem, gdy światło dzienne wpada do pomieszczenia. System automatycznie przyciemnia oprawy, oszczędzając energię i utrzymując wymagany poziom światła. Wraz ze wzrostem światła dziennego moc opraw maleje, a niektóre mogą się nawet wyłączyć.
Oszczędności na energii w 2025 roku – kalkulacja kosztów
Modernizacja lamp LED w halach przemysłowych to jeden z najprostszych sposobów na obniżenie kosztów energii. Nowoczesne oświetlenie LED zużywa nawet do 70% mniej prądu niż tradycyjne źródła światła. W dobie rosnących cen energii takie oszczędności robią sporą różnicę.
Dwie drogi modernizacji oświetlenia
to nic innego jak wymiana starych opraw na nowe oprawy LED z zachowaniem istniejącej instalacji oświetleniowej.
zupełnie nowy projekt, który daje większe możliwości optymalizacji, dopasowania opraw do warunków zabudowy, zmniejszenia przekrojów kabli zasilających czy aktywnego sterowania.
Współczynnik mocy
Wyższa wartość oznacza większą wydajność. Większość lamp LED ma współczynnik mocy około 0,6 do 0,95, co oznacza, że wykorzystują energię elektryczną bardzo efektywnie. Ma to znaczenie dla rachunków za prąd i obciążenia instalacji elektrycznej.
Obniżenie kosztów energii
Wymiana oświetlenia to łatwa i najszybciej zwracająca się inwestycja – zwiększa efektywność energetyczną i pozwala zaoszczędzić na rachunkach. Należy jednak pamiętać, że nowoczesne oświetlenie LED generuje do sieci moc bierną pojemnościową. Istnieją jednak skuteczne rozwiązania eliminujące opłaty z tego tytułu do zera (więcej w artykule o „kompensacji mocy biernej” na naszej stronie).
Znaczne zmniejszenie awarii
Odpowiedni dobór opraw LED minimalizuje ryzyko awarii do minimum. Gwarancje producentów sięgają nawet 10 lat.
Wszystkie powyższe czynniki bezpośrednio wpływają na korzyści rozwiązań opartych o źródła LED, jednak to kalkulacja ekonomiczna zazwyczaj przesądza o decyzji inwestycyjnej.
Podsumowanie plusów i minusów modernizacji oświetlenia LED
„plusy” oświetlania LED
- możliwość doboru odpowiedniej barwy światła
- możliwość doboru optymalnej mocy
- wysoki współczynnik mocy
- zmniejszenie przekroju przewodów
- zmniejszenie poboru prądu
- mniejsza emisja ciepła przez źródła światła
- mniejsze zmęczenie wzroku pracowników
- wysoka żywotność i gwarancja oświetlenia LED
- większe bezpieczeństwo pracy przy dobrym oświetleniu maszyn i linii produkcyjnych
„minusy” oświetlania LED
- koszt inwestycji w pierwszym roku
- wpływ na moc bierną pojemnościową (my umiemy sobie z tym poradzić 🙂
Tabela 1. Uproszczona kalkulacja kosztów wymiany źródeł światła i oszczędności
|
Źródło światła |
Żarówka tradycyjna |
Żarówka LED |
|
Czas świecenia na dobę (godz) |
8 |
8 |
|
Dni w roku |
365 |
365 |
|
Ilość godzin pracy w roku |
2920 |
2920 |
|
Cena energii zł/kWh |
0,53 zł |
0,53 zł |
|
Pobór mocy żarówki (W) |
60 |
7 |
|
Ilość jednakowych źródeł światła |
100 |
100 |
|
Łączny pobór mocy na godzinę (W) |
6000 |
700 |
|
Cena zakupu żarówki |
0 zł |
25 zł |
|
Łączna cena zakupu żarówek |
0 zł |
2 500 zł |
Oszczędności po wymianie z uwzględnieniem kosztów zakupu w pierwszym roku:
- Łączny pobór mocy rocznie (kWh): 17520 zł (tradycyjne) vs 2044 zł (LED)
- Roczny koszt energii: 9285,60 zł (tradycyjne) vs 1083,32 zł (LED)
Tabela 2. Oszczędności po wymianie z uwzględnieniem kosztów zakupu w pierwszym roku
|
po 1 roku |
5 702,28 zł |
|
po 2 roku |
8 202,28 zł |
|
po 3 roku |
8 202,28 zł |
|
po 4 roku |
8 202,28 zł |
|
po 5 latach łącznie |
38 511,40 zł |
Przykładowa tabela pokazuje różnicę w kosztach zużycia energii między tradycyjnymi żarówkami a lampami LED. Nawet przy uwzględnieniu kosztu zakupu nowych opraw, modernizacja oświetlenia pozwala zaoszczędzić tysiące złotych rocznie. To właśnie dlatego coraz więcej firm decyduje się na takie rozwiązania w 2025 roku i później.
Jak więc widzimy, modernizacja oświetlenia hali produkcyjnej ma mnóstwo zalet. Szybki zwrot z inwestycji, lepsze warunki pracy, mniejsza awaryjność i realne oszczędności na energii w 2025 roku – to wszystko zachęca, by poważnie rozważyć instalację lub wymianę opraw na nowoczesne lampy LED.
Zapytaj nas o też o inne pomysły na oszczędności w Nowym 2025 Roku!kontakt@piazap.com.pl
tel. 81 473 10 48 / 60
